Z pewnej strony o celulozie (adresu nie pamiętam) wiem, że N-tlenek N-metylomorfoliny (NMNO) jako jedna z niewielu substancji rozpuszcza celulozę. Temp. topnienia to 75*C. Można ją przygotować z odczynnika który (jak wiem z doświadczenia) znajduje się w każdej pracowni chemicznej, a nie jest do niczego używany: dietanoloaminy!

Przepis jest następujący:
1. Ogrzewamy dietanoloaminę ze stężonym kwasem siarkowym, następnie dodajemy wody, neutralizujemy kwas i oddestylowujemy morfolinę
2. Stosujemy redukujące metylowanie Schwellera-Clarka aby otrzymać N-metylomorfolinę (potrzebny jest tylko formaldehyd i kwas szczawiowy, niestety nie znam szczegółów przepisu)
3. Utleniamy prosukt poprzedniej reakcji za pomocą perhydrolu używając jako katalizatora wolframianu sodu (który jest w miarę tani, a potrzeba go tylko 1-2 g)

Przepis na punkt 1 jest gdzieś w preparatyce organicznej. Przepis na punkt 3 posiadam. Od napisania artykułu na temat tej ciekawej substancji powstrzymuje mnie tylko brak dostępu do czasopisma o skrócie "Synth. Commun." (Synthesis Communications?) w którym jest opis metylowania redukującego (inaczej jest to reakcja Leuckarta). Czy ktoś ma może dostęp do niego, ew. do innego przepisu preparatywnego na metylowanie Schwellera-Clarksa? W tej chwili nie mam odnośnika literaturowego (zostawiłem zeszyt w dziwnym miejscu) ale jutro go podam.

Co to za dziwne miejsce, w którym zostawiłeś zeszyt?
Zabrzmiało intrygująco..

Do rzeczy - Eschweiler. Nie "Schweller"
Google wie resztę.
Ciekawy ten NMNO.

Biblioteka UW :] na szczęście kolega jak wychodził po mnie to zabrał A dziwne trochę dlatego bo chodzę do I klasy liceum

odtchodzac od od tematu ale tylko o troszczke to innymi rozpuszczalnikami rozpuszczajacymi celuloze sa:
Rozpuszczalniki w których celuloza ulega rozpuszczeniu to :
-Odczynnik Schweizera (wodorotlenek czteroaminomiedziowy [Cu(NH3)]4(OH)2
- wodorotlenek sześcioaminoniklowy [Ni(NH3)6](OH)2
- roztwór chlorku cynku ZnCl2
Pozdrawiam

Czytałeś o tym w biuletynie urzędu patentowego?
Wynika stamtąd, że celuloza rozpuszcza się ogólnie - w tlenkach trzeciorzędowych amin.
A dlaczego metylomorfolina? Bo dostępna, bo tania i w miarę nietoksyczna (w porównaniu do CS2 stosowanego do tego samego celu!)

Chyba jeszcze lepszym substratem będzie N-metylodietanoloamina, zwana MDEA. Tak się skałada że wiem gdzie 'stoi tego' kilkadziesiąt ton, hehe. A myślałem że ta amina nadaje się tylko do produkcji iperytu azotowego

Fakt to jest lepszy substrat (odpada metylowanie). Jak wiesz gdzie stoi tego kilkadziesiąt ton to może troszkę byś odstąpił
Jedyny problem to że nie bardzo wiem jak oddzielić N-metylomorfolinę z tej reakcji od kwasu siarkowego - według literatury trzeba przemyć alkaliami ale jak, skoro tworzy się azeotrop i nie da się tego później oddestylować? Jeśli ktoś ma przepis to nie powie.

PS celuloza rozpuszcza sie też w roztworze CdO w etylenodiaminie.

Mam nietypowy problem jak na forum Chemików. Potrzebuję udrożnić instalację kanalizacyjną na sporym odcinku, zapchaną papierem.
Czy ktoś podpowiedziałby mi, która z tych powyższych substancji będzie bezpieczna dla instalacji (rury PCV, żeliwo) jak i osób postronnych podczas procesu udrażniania (ew. opary)?

A może są jeszcze jakieś inne substancje rozpuszczające celulozę?

Żadna z wymienionych opcji nie będzie ekonomiczna w twoim zastosowaniu. Najlepiej środkami w typie "kreta", zawierającymi techniczny wodorotlenek sodu. Uwaga, "żre" skórę, oczy i papier też, względem rur PVC i żeliwnych bezpieczny. Stosować zgodnie z zaleceniami producenta, używać środków ochrony osobistej. Nie stosować jeśli instalacja zawiera elementy aluminiowe.

Ale jeśli odcinek zapchany jest faktycznie długi, to chyba prościej mimo wszystko i szybciej nie byłoby mechanicznie usunąć papier, zamiast czekać, aż coś się przez niego przeżre?

Kret za słabo rozpuszcza papier. Problem w tym, że instalacja ma już ponad 50 lat, a za komuny nikogo nie obchodziło, że pociągnie rury najdłuższą z możliwych dróg i zrobi przy tym kilka zakrętów - robotę się szanuje.
Już 2 spirale ugrzęzły w tym papierze, który się chyba w jakąś odmianę "cementu" przez te lata przereagował.
Jak tego nie rozpuścimy, to będzie kucie. Tutaj kolejny problem - rysunki nie zgadzają się ze stanem faktycznym. Rury mogą być, więc... wszędzie.

Jeżeli Panowie Chemicy nas nie poratujecie, to nie wiem czy ktoś inny coś wymyśli :-)

Dziwne, że nie mogę edytować posta.

@MacHalski
Dobrze, że wspomniałeś o tym aluminium. W sumie, to jest ryzyko, że tam i aluminium jest. Nikt tego nie wie niestety...

Jeśli ja się odpompować jakoś wodę to może stężonym kwasem siarkowym? W końcu zwęgla papier, a jest w niektórych ,,udrażniaczach" do rur, wraz z inhibitorami korozji, żeby stali nie żarło, niestety nie wiem czy żeliwo wytrzyma.

Ja bym wziął butelkę i jakiś wężyk polimerowy. Połączył szczelnie wężyk z nakrętką, wsadził drugi koniec w rurę. I za pomocą ściskania butelki wprowadzał jakiś skoncentrowany kret przy zatorze, wypłukując efekty reakcji.
Wodorotlenek sodu jest bardzo tani w 5kg wiadrach. Kret w sklepie kosztuje z 2 razy więcej.