Rozpuszczalnik celulozy

[Tweenk]

Z pewnej strony o celulozie (adresu nie pamiętam) wiem, że N-tlenek N-metylomorfoliny (NMNO) jako jedna z niewielu substancji rozpuszcza celulozę. Temp. topnienia to 75*C. Można ją przygotować z odczynnika który (jak wiem z doświadczenia) znajduje się w każdej pracowni chemicznej, a nie jest do niczego używany: dietanoloaminy!

Przepis jest następujący:
1. Ogrzewamy dietanoloaminę ze stężonym kwasem siarkowym, następnie dodajemy wody, neutralizujemy kwas i oddestylowujemy morfolinę
2. Stosujemy redukujące metylowanie Schwellera-Clarka aby otrzymać N-metylomorfolinę (potrzebny jest tylko formaldehyd i kwas szczawiowy, niestety nie znam szczegółów przepisu)
3. Utleniamy prosukt poprzedniej reakcji za pomocą perhydrolu używając jako katalizatora wolframianu sodu (który jest w miarę tani, a potrzeba go tylko 1-2 g)

Przepis na punkt 1 jest gdzieś w preparatyce organicznej. Przepis na punkt 3 posiadam. Od napisania artykułu na temat tej ciekawej substancji powstrzymuje mnie tylko brak dostępu do czasopisma o skrócie "Synth. Commun." (Synthesis Communications?) w którym jest opis metylowania redukującego (inaczej jest to reakcja Leuckarta). Czy ktoś ma może dostęp do niego, ew. do innego przepisu preparatywnego na metylowanie Schwellera-Clarksa? W tej chwili nie mam odnośnika literaturowego (zostawiłem zeszyt w dziwnym miejscu) ale jutro go podam.

[dumin]

Co to za dziwne miejsce, w którym zostawiłeś zeszyt?
Zabrzmiało intrygująco..

Do rzeczy - Eschweiler. Nie "Schweller"
Google wie resztę.
Ciekawy ten NMNO.

[Tweenk]

Biblioteka UW :] na szczęście kolega jak wychodził po mnie to zabrał A dziwne trochę dlatego bo chodzę do I klasy liceum

[Anonymous]

odtchodzac od od tematu ale tylko o troszczke to innymi rozpuszczalnikami rozpuszczajacymi celuloze sa:
Rozpuszczalniki w których celuloza ulega rozpuszczeniu to :
-Odczynnik Schweizera (wodorotlenek czteroaminomiedziowy [Cu(NH3)]4(OH)2
- wodorotlenek sześcioaminoniklowy [Ni(NH3)6](OH)2
- roztwór chlorku cynku ZnCl2
Pozdrawiam

[dumin]

Czytałeś o tym w biuletynie urzędu patentowego?
Wynika stamtąd, że celuloza rozpuszcza się ogólnie - w tlenkach trzeciorzędowych amin.
A dlaczego metylomorfolina? Bo dostępna, bo tania i w miarę nietoksyczna (w porównaniu do CS2 stosowanego do tego samego celu!)

[kmno4]

Można ją przygotować z odczynnika który (jak wiem z doświadczenia) znajduje się w każdej pracowni chemicznej, a nie jest do niczego używany: dietanoloaminy!

Chyba jeszcze lepszym substratem będzie N-metylodietanoloamina, zwana MDEA. Tak się skałada że wiem gdzie 'stoi tego' kilkadziesiąt ton, hehe. A myślałem że ta amina nadaje się tylko do produkcji iperytu azotowego

[Tweenk]

Fakt to jest lepszy substrat (odpada metylowanie). Jak wiesz gdzie stoi tego kilkadziesiąt ton to może troszkę byś odstąpił
Jedyny problem to że nie bardzo wiem jak oddzielić N-metylomorfolinę z tej reakcji od kwasu siarkowego - według literatury trzeba przemyć alkaliami ale jak, skoro tworzy się azeotrop i nie da się tego później oddestylować? Jeśli ktoś ma przepis to nie powie.

PS celuloza rozpuszcza sie też w roztworze CdO w etylenodiaminie.

[arrowman]

Mam nietypowy problem jak na forum Chemików. Potrzebuję udrożnić instalację kanalizacyjną na sporym odcinku, zapchaną papierem.
Czy ktoś podpowiedziałby mi, która z tych powyższych substancji będzie bezpieczna dla instalacji (rury PCV, żeliwo) jak i osób postronnych podczas procesu udrażniania (ew. opary)?

A może są jeszcze jakieś inne substancje rozpuszczające celulozę?

[MacHalski]

Żadna z wymienionych opcji nie będzie ekonomiczna w twoim zastosowaniu. Najlepiej środkami w typie "kreta", zawierającymi techniczny wodorotlenek sodu. Uwaga, "żre" skórę, oczy i papier też, względem rur PVC i żeliwnych bezpieczny. Stosować zgodnie z zaleceniami producenta, używać środków ochrony osobistej. Nie stosować jeśli instalacja zawiera elementy aluminiowe.

Ale jeśli odcinek zapchany jest faktycznie długi, to chyba prościej mimo wszystko i szybciej nie byłoby mechanicznie usunąć papier, zamiast czekać, aż coś się przez niego przeżre?

[arrowman]

Ale jeśli odcinek zapchany jest faktycznie długi, to chyba prościej mimo wszystko i szybciej nie byłoby mechanicznie usunąć papier, zamiast czekać, aż coś się przez niego przeżre?

Kret za słabo rozpuszcza papier. Problem w tym, że instalacja ma już ponad 50 lat, a za komuny nikogo nie obchodziło, że pociągnie rury najdłuższą z możliwych dróg i zrobi przy tym kilka zakrętów - robotę się szanuje.
Już 2 spirale ugrzęzły w tym papierze, który się chyba w jakąś odmianę "cementu" przez te lata przereagował.
Jak tego nie rozpuścimy, to będzie kucie. Tutaj kolejny problem - rysunki nie zgadzają się ze stanem faktycznym. Rury mogą być, więc... wszędzie.

Jeżeli Panowie Chemicy nas nie poratujecie, to nie wiem czy ktoś inny coś wymyśli :-)

[arrowman]

Dziwne, że nie mogę edytować posta.

@MacHalski
Dobrze, że wspomniałeś o tym aluminium. W sumie, to jest ryzyko, że tam i aluminium jest. Nikt tego nie wie niestety...

[MieszkoM]

Jeśli ja się odpompować jakoś wodę to może stężonym kwasem siarkowym? W końcu zwęgla papier, a jest w niektórych ,,udrażniaczach" do rur, wraz z inhibitorami korozji, żeby stali nie żarło, niestety nie wiem czy żeliwo wytrzyma.