Dzień dobry,

Ostatnio nurtuje mnie pewne pytanie, a mianowicie jak przelicza się ilość substancji na inną, analogiczną. Rozumiem, że nie do końca z mojej wypowiedzi można wywnioskować o co mi chodzi więc precyzuję.
Powiedzmy, że chcemy otrzymać 1-chloropentan z pentan-1-olu, a np. preparatykę mamy napisaną dla butan-1-olu. Wtedy sprawa jest prosta - z proporcji policzymy ile g/ ml potrzeba nam analogicznego alkoholu.
Sprawa komplikuje się, przynajmniej moim zdaniem, gdy chcemy użyć innego rozpuszczalnika. Powiedzmy, że mamy opis reakcji dla "absolutnego" etanolu, a mamy zamiar użyć odwodnionego izopropanolu. Którą z zaproponowanych przeze mnie czynności wykonujemy:
a) dajemy tyle samo ml rozpuszczalnika

b) przeliczamy ilość rozpuszczalnika na taką samą liczbę moli

c) bierzemy pod uwagę rozpuszczalność jednego ze związków z którymi będzie przebiegać reakcja i sprawdzamy w ilu procentach nasz rozpuszczalnik jest nasycony, a później sprawdzamy rozpuszczalność danego związku w analogicznym rozpuszczalniku i używamy go tyle aby roztwór wykazywał taki sam stopień (nie)nasycenia daną substancją

Podpunkt C co prawda sam wymyśliłem i nigdy się z czymś takim nie spotkałem, ale moim zdaniem nie wygląda to na głupi pomysł - choć teraz to jestem sędzią we własnej sprawie.

Sprawa jeszcze bardziej komplikuje się gdy w preparatyce pojawia się dajmy na to spirytus rektyfikowany, czy wtedy musimy uzyskać inny alkohol (rozpuszczalnik) o takiej samej zawartości wody i analogicznie do ww. ppkt. dać tyle samo mililitrów/ moli?

Liczę na Waszą pomoc.
Proszę mi wybaczyć jeżeli to zły dział, ale pasowało mi kilka więc wybrałem ten najbardziej obszerny moim zdaniem.

1. po pierwsze reakcja musi zajść
2. w wielu reakcjach jak jest napisane, że coś ma być o danym stężeniu to ma być w takim stężeniu, ponieważ poniżej niego reakcja po prostu nie zajdzie, a np. przy wyższym stężeniu zajdzie zbyt dynamicznie i produkt też będzie inny np. na skutek wzrostu temperatury
3. jak stężenia reagentów nie mają znaczenia, oraz reakcja zachodzi identycznie dla kilku substratów to trzeba rozpisać reakcję z przepisu i reakcję z podmienionymi substratami i policzyć ilość moli (jaki jest stosunek moli jednego substratu do innego), a następnie jak używamy innych niż proponowane stężenia to liczyć dodać konkretną ilość moli

tak w telegraficznym skrócie

Tytuł: Przeliczanie ilości substancji z preparatyk na inną subst.




Wybaczy mi Pan, ale wciąż pewne kwestie pozostały nierozwiązane.

1. O jakie stężenia chodzi procentowe czy molowe?
2. Przepis sugeruje powiedzmy użycie etanolu o stężeniu 95.3% (typowy rektyfikat), co musimy zrobić gdy chcemy użyć izopropanolu? Czy liczymy liczbę moli EtOH z przepisu, jak i moli wody (zawartej w EtOH) i lejemy tyle samo moli IPA i dH2O? Czy może objętość alkoholi ma być w tym wypadku taka sama, a IPA tylko rozcieńczamy wodą do ww. 95.3%?
3. Czy zwiększamy ilość rozpuszczalnika gdy zmieniamy substrat np. preparatyka mówi o chlorku kwasu etanowego, a chcemy zrobić chlorek kwasu pentanowego? Po to aby stężenia były takie same (różne gęstości, różna masa molowa).

Proszę rozwinąć temat, wiem, że w domowym zaciszu nikt na to nie zwraca uwagi i pewnie "leje tyle samo na oko" bo i tak "coś" z tego wyjdzie. Mnie jednak zastanawia jak to robią profesjonaliści. Przynajmniej proszę mnie odesłać do źródeł, w których jest to bardzo szczegółowo opisane. Co do np. zamiany rozpuszczalników to nigdy nie spotkałem się z dokładnymi opisami jak powinno to wyglądać, pomimo, że McMurry, Vogel, Mastalerz, Sękowski, Clayden i wiele innych były czytane.

Od razu uprzedzam, że jeśli chodzi o chemie organiczną, to nigdy z niej nie byłem dobry, ale podstawy.

Problem z podmianami substratów jest taki, że musisz znać wydajność nowych reakcji tzn. w preparatyce masz rozpisane np. x g substancji A oraz y ml substancji B daje z g substancji C, podstawowym krokiem dla Ciebie jest rozpisanie lub znanie reakcji A+B=C, może być np. 3A+2B=C, a może być A+B=C.
Znając reakcje znasz stosunek molowy w jakim reakcja zachodzi.
Masę/objętość poszczególnych reagentów musisz przeliczyć na ilość moli tych reagentów i porównać do stosunku molowego wynikającego ze stechiometrii, wtedy wiesz, czy reakcja idzie stechiometryczni czy też jednej z substancji trzeba mieć nadmiar.
Jak już to wiesz to rozpisujesz reakcję A'+B'=C' i zakładasz, że "idzie" tak jak oryginalna tj. stechiometryczni lub z użyciem nadmiaru jednej z substancji i liczysz tak jak wyżej tylko w drugą stronę.

A co do stężeń - w chemii ważne są mole, to one reagują. A czy sobie później przeliczysz na inne jednostki to już nie ma znaczenia.
Ogólnie aby robić to co ty chcesz, czyli posiadać preparatykę jednej substancji i zrobić na jej podstawie inną preparatykę nie jest dobrym pomysłem, jak się nie ma ogromnej wiedzy chemicznej i doświadczenia - bo to, że coś wydaje się podobne nie znaczy, że zareaguje w ten sam sposób i w tych samych warunkach.

Z całym szacunkiem, ale wytłumaczył mi Pan definitywne podstawy, o które nie pytałem podkreślam. Jeśli chodzi o substraty to oczywistym jest, że zamiast np. mola chlorobenzenu dajemy 1 mol bromobenzenu itd.. Pytałem jak to jest z rozpuszczalnikami, bo przy zamianie substratów zazwyczaj zmienia się ich rozpuszczalność - choć teraz jak popatrzyłem na to z innej perspektywy to liczba moli rozpuszczalnika również powinna zostać taka sama.
Co więcej kwestia zamiany roztworu etanolu z wodą na inny alkohol (który takich azeotropów nie tworzy, lub tworzy inne) pozostała nierozwiązana.