miedzi(I) jodek, miedziawy jodek, jodek miedzi(I), CuI
<center>
jodek miedzi(I)
miedziawy jodek
copper(I) iodide, Kupfer(I)-iodid
CuI
M = 190,45 g/mol
</center>
Postać: ciało stałe, o odmianach krystalicznych alfa, beta, gamma
Kolor: czysty - biały, zanieczyszczony - żółtawy do fioletowego
Zapach: czysty - bezwonny, zanieczyszczony I<sub>2</sub> wydziela zapach jodu
Gęstość: 5,62 g/cm<sup>3</sup>
Rozpuszczalność w wodzie: praktycznie nierozpuszczalny, 0.00042 g/l w 25<sup>o</sup>C
Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: w 3,5M wodnym roztworze KI lub NaI
Temperatura topnienia: 605<sup>o</sup>C (878K)
Temperatura wrzenia: 1290<sup>o</sup>C (1573K)
Palność: niepalny
Toksyczność: Związki miedzi są szkodliwe, lecz CuI jest praktycznie nierozpuszczalny, i praktycznie ulega absorpcji, nie został więc zakwalifikowany jako związek szkodliwy. Brak dokładnych danych ilościowych. Nie wdychać pyłu. Jodek miedzi jest, podobnie jak inne związki miedzi bardzo toksyczny dla organizmów wodnych (grupa N - niebezpieczny dla środowiska).
Higroskopijność: brak danych
Przechowywanie: szczelne opakowania z ciemnego szkła lub tworzywa, chronić przed światłem
Własne spostrzeżenia: Związek ten znajduje szerokie zastosowanie w chemii organicznej. Używany jest między innymi jako katalizator podczas przekształcania grup arylowych w odpowiednie pochodne jodowane. Otrzymane pochodne, mogą być wykorzystywane np. w reakcji Ullmanna. Sam CuI również katalizuje niektóre syntezy wykonywane drogą reakcji Ullmanna.
Jodek miedzi można łatwo otrzymać w ciągu reakcji: <center>
CuSO<sub>4</sub> + 2KI ---> CuI<sub>2</sub> + K<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>
Nietrwały jodek miedzi (II) rozpada się:
2CuI<sub>2</sub> ---> 2CuI + I<sub>2</sub>
</center>
Otrzymany produkt odsączyć, i przepłukać na sączku etanolem. W celu uzyskania wysokiej czystości można zastosować sposób opisany poniżej:
Jodek miedzi(I) rozpuszcza się w wodnym roztworze KI lub NaI o stężeniu ok 3,5 mol/l tworząc jon [CuI<sub>2</sub>]<sup>-</sup> . Rozcieńczanie roztworu wodą prowadzi do ponownego strącania CuI, co może być wykorzystane do uzyskania wysokiej czystości tego związku.
Jodek miedzi(I) może również zastępować AgI lub suchy lód wykorzystywane do sztucznego wywoływania kondensacji heterogenicznej w chmurach. Przy przechowywaniu warto pamiętać, iż powoli rozkłada się pod wpływem światła dając wolny jod.
CAS: [7681-65-4]
zwroty R: 50/53
S: 22-61
NFPA 704: 1; 0; 1;
