<center>KOFEINA
1,3,7-trimetylo-3,4,5,7-tetrahydro-1H-puryno-2,6-dion
C<sub>8</sub>H<sub>10</sub>N<sub>4</sub>O<sub>2</sub>
</center>
- Postać: ciało stałe
- Kolor: białe do przezroczystego
- Zapach: brak zapachu
- Gęstość: 1.23 g/cm<sup>3</sup> w 18*C
- Rozpuszczalność w wodzie: 0,02g/cm<sup>3</sup>
- Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: chloroform, chlorek metylenu i inne rozpuszczalniki nie polarne
- Temperatura topnienia: 235-239*C
- Temperatura wrzenia:
- Temperatura rozkładu:
- Palność: niepalna
- Toksyczność: LD50 (szczury doustnie): 261 - 381 mg/kg; LD50 (szczury skóra): powyżej 2000 mg/kg. Dawka śmiertelna dla człowieka to około 150 mg na kilogram masy ciała
- Higroskopijność: bardzo słabo higroskopijna
- Przechowywanie: pojemniki szklane, z tworzywa sztucznego, worki strunowe. Temperatura pokojowa.
Własne spostrzeżenia: Kofeina jest naturalnym alkaloidem o słabym działaniu psychoaktywnym występującym w ziarnach kawy oraz liściach herbaty. Z wyglądu są to białe kryształy heksagonalne. Uwodniona kofeina otrzymywana z nie suszonych ekstraktów organicznych ma postać cienkich igiełek (monohydrat) lub oleistej, półprzezroczystej masy. Inne jej nazwy to m. in. teina, 7-metyloteofilina, 1-metyloteobromina i guaranina. Jako alkaloid tworzy dobrze rozpuszczalne w wodzie sole. W stanie wolnym ma odczyn lekko zasadowy. Sublimacja jest jedną z metod oczyszczania kofeiny.
Kofeina stanowi najbardziej popularną na świecie używkę. Przykładowo herbata pod względem częstości jej picia jest na drugim miejscu wśród wszystkich napojów - po czystej wodzie. Rocznie na świecie spożywa się około 118 ton kofeiny, co daje około 22,7 g na osobę. Kofeina wykazuje działanie pobudzające, odczuwalne już przy dawce rzędu 20 mg. Pobudza ona układ oddechowy, krążenia, ruchowy oraz nerw błędny. Wywołuje obniżenie napięcia mięsni gładkich powodując odprężenie i lepsze samopoczucie. Działa moczopędnie. Polepsza myślenie i koncentrację. Przy dużych dawkach (250-750 mg zależnie od predyspozycji) pojawiają się objawy lekkiego przedawkowania: poczucie zmęczenia, otępienie, mdłości, ból głowy, zwiększone napięcie mięśni, zaburzenia snu, arytmia serca. Dawki powyżej 750 mg powodują dodatkowo dreszcze, wzmożone pragnienie, dzwonienie w uszach, biegunkę, wymioty, zaburzenia widzenia (postrzeganie błysków światła) i utrudnienia oddychania. Skrajne przedawkowanie prowadzi do konwulsji. Spożycie niewielkiej ilości kofeiny 0,5-1 h przed snem powoduje trudności w zasypianiu, płytki sen i obniża jakość snu. Kofeina nie powoduje uzależnienia fizycznego, jednak zaprzestanie przyjmowania regularnych dawek (nawet małych, rzędu 100 mg dziennie) pojawiają się efekty odstawienia, trwające od 2 do 5 dni. Efekty te to m. in. ból głowy, uczucie zmęczenia, obniżona zdolność koncentracji. Objawy te ustają prawie natychmiast po spożyciu nowej dawki.
Domniemana dawka śmiertelna kofeiny przy podaniu doustnym dla człowieka o wadze 67 kg to, 16,3 l parzonej kawy lub 44 l herbaty. Praktycznie jednak spożycie śmiertelnej dawki kofeiny zawartej w kawie lub herbacie przez człowieka jest niemożliwe, ponieważ kofeina jest metabolizowana przez organizm szybciej niż jest możliwe wypicie tak dużej objętości płynu, a ponadto pojawiające się objawy przedawkowania uniemożliwią dalsze picie napoju. Mimo że liście herbaty zawierają więcej kofeiny niż ziarna kawy, gotowa herbata zawiera mniej kofeiny niż kawa ze względu na różnice w sposobie przyrządzania napoju oraz inną budowę komórek tych roślin.
| Załączniki: |
|
kofeina.jpg [ 49.98 KiB | Przeglądane 2468 razy ] |