Ogólna zasada jest taka, że jeśli jest to cząsteczka, to musi być elektroobojętna. Tj. suma stopni utlenienia pierwiastków wchodzących w skład związku chemicznego wynosi 0. Jeśli jest to jon, to suma stopni utlenienia powinna być równa jego ładunkowi. Stopnie utlenienia można poznać analizując układ okresowy pierwiastków. Jeśli pierwiastki mogą przyjmować różne stopnie utlenienia to czasami potrzeba dodatkowych informacji. Np. o elektroujemności - na jej podstawie można przewidzieć polaryzację związku chemicznego, które atomy będą mieć ujemne, a które dodatnie stopnie utlenienia. Mniej elektroujemny pierwiastek jest skłonny przyjmować bardziej dodatnie ładunki względem bardziej elektroujemnego. I odwrotnie - bardziej elektroujemny pierwiastek jest skłonny przyjmować bardziej ujemne ładunki względem mniej elektroujemnego. Kiedy są już znane stopnie utlenienia pierwiastków w związku chemicznym, zwykle wzór wyznacza się metodą na krzyż. Tj. Jeśli mamy pierwiastek X o stopniu utlenienia II i Y o stopniu -III, a mają stworzyć cząsteczkę, to aby uzyskać elektroobojętność potrzeba 3 atomy X i 2 atomy Y.
Np.
Chlorek magnezu
Magnez jako berylowiec przyjmuje stopień utlenienia II. Chlor w chlorkach -I.
II -I
Mg
xCl
yStosując metodę na krzyż dajemy tyle atomów magnezu ile wynosi bezwzględna wartość stopnia utlenienia chloru i w drugą stronę - tyle atomów chloru ile wynosi bezwzględna wartość stopnia utlenienia magnezu.
II -I
Mg
1Cl
2"1" się nie pisze, więc:
MgCl
2Siarczan (VI) sodu
W nazwie związku mamy podany stopień utlenienia atomu siarki w reszcie kwasowej tworzącej sól. Sód jako litowiec przyjmuje stopień utlenienia I. W grupie siarczanowej mamy jeszcze atomy tlenu, które przyjmują stopień utlenienia -II.
Także mamy:
I VI -II
Na
xS
yO
zStosując metodę na krzyż dajemy w tym przypadku wstępnie tyle atomów siarki ile bezwględnie wynosi stopień utlenienia atomów tlenu i podobnie w drugą stronę - tyle atomów tlenu ile bezwzględnie wynosi stopień utlenienia atomów siarki.
I VI -II
Na
xS
2O
6Możemy to skrócić przez 2, tym bardziej, że jest to zwykły siarczan (VI).
I VI -II
Na
xS
1O
3W związku muszą się nam jeszcze dołączyć atom lub atomy sodu. By były tu możliwości, dokładamy atom tlenu. Jednak by cząsteczka była jako całość obojętna potrzeba 2 atomów sodu by zrównoważyć ładunek atomu tlenu.
I VI -II
Na
2S
1O
4"1" się nie pisze, więc ostatecznie:
Na
2SO
4Rozpatrując część powyższego przykładu można też zauważyć ustalanie wzoru dla jonu siarczanowego (VI). Kiedy SO
3 jest elektroobojętne, to dołożenie tylko jednego atomu tlenu w tym przypadku daje jon SO
42-.
Zależnie co jest niewiadomą w danym zadaniu trzeba sobie wyszukać je na podstawie wiadomych, którą może być choćby słowna nazwa jw., układ okresowy i elektroujemność pierwiastków.
Sorry jak miało to być bardziej dla podstawówki / dawnej gimbazy.
https://epodreczniki.open.agh.edu.pl/ti ... =766&y=506