1.Reakcja etanolu z dwuchromianem potasu.
Sprzęt:2 probówki, stojak na probówki.
Odczynniki:roztwór K2Cr2O7, stęż. H2SO4, etanol.
Wykonanie: W dwóch probówkach umieść po kilka ml roztworu K2CR2O7 i dodaj ok. 1 ml stęż. H2SO4. Następnie do jednej z probówek dodaj ok. 2 ml etanolu (druga probówka służy jako roztwór porównawczy).
Obserwacje: Po dodaniu etanolu roztwór zmienił kolor na ciemno zielony (z pomarańczorego)
Wnioski: alkohol w reakcji z dwuchrimianu potasu utlenia się do aldehydów a następnie do kwasów karboksylowych. Zielona barwa pochodzi od powstających jonów Cr+. W reakcji wydziela się ciepło- jest to reakcja egzotermiczna. Reakcja ta wykorzystywana była do wykrywania alkoholu w organizmach kierowców ("probierz trzeźwości")
Bezpieczeństwo: Reakcja zachodzi bardzo łagodnie, lecz należy uważać z H2SO4 który jest żrący
2. "Samozapłon"
Sprzęt: Parowniczka, łyżka, cylinder miarowy.
Odczynniki: KMnO4, gliceryna.
Wykonanie: Do parowniczki wsyp drobno roztarty KMnO4 tworząc mały kopczyk. Wokół kopczyka nalej niewielką ilość gliceryny.
Obserwacje: Po dodaniu gliceryny nastąpi samozapłon
Wnioski: Gliceryna ma niską temperaturę zapłony, dlatego w zetknięciu z silnym utleniaczem, jakim jest KMnO4 następuje jej samozapłon.
14 KMnO4 + 4 C3H5(OH)3 --> 7K2CO3 + 7 Mn2O3 + 9 CO2 + 5 H2O
Bezpieczeństwo: Doświadczenie należy wykonać pod wyciągiem. Należy uważać z KMnO4.
3. "Iskry w probówce"
Sprzęt: cylinder miarowy, metalowy statyw z łapą, 2 pipety, plastikowa łyżeczka.
Odczynniki: KMnO4, denaturat, stęż. H2SO4.
Wykonanie: Do umieszczonego w łapie cylindra nalej ostrożnie 4 ml stęż. H2SO4, a następnie 10 ml denaturatu (w taki sposób, by ciecze się nie zmieszały) Wrzuć do cylindra kryształem KMnO4, tak by zatrzymał się na granicy roztworów.
Obserwacje: Po wrzuceniu KMnO4 zaczną pojawiać się iskry.
Wnioski: Zachodzi gwałtowne utlenianie alkoholu do CO2
Bezpieczeństwo: Nalęzy uważać z H2SO4 (żrący) i KMnO4. Doświadczenie należy wykonać w okularach ochronnych.
4. Tworzenie estrów
Sprzęt: probówka, łaźnia wodna.
Odczynniki: etanol, kwasy karboksylowe (mrówkowy, octowy, benzoesowy), stęż. H2SO4.
Wykonanie: Do probówki wlej ok. 1 ml alkoholu, 1 ml (lub 1 g) kwasu karboksylowego i dodaj ok. o,5 ml stęż. H2SO4. Probówkę wstaw do łaźni wodnej i ogrzewaj prze kilka minut. Zbadaj zapach otrzymanego produktu (mrówkowy- rum, octowy-rozpuszczalnik, benzoesowy-nie pamiętam
)
Obserwacje: Po ogrzaniu mieszanin powstaną charakterystyczne zapachy.
Wnioski: Alkohole w reakcji w kwasami karboksylowymi tworzą estry charakteryzujące się ładnymi zapachami. Ogólną reakcję tworzenia estrów można zapisać następująco:
R1-COOH + R2-OH ->H+<R1COOR2> B(C2H5O)3 + 3 H2O
Pary boranu trietylu palą się intensywnie zielonym płomieniem.
Bezpieczeństwo: Należy uważać z H2SO4. Trzeba również uważać żeby za mocno nie ogrzać. Należy też uważać ponieważ pary łatwo i intensywnie się palą.
5. "Zielony płomień"
Sprzęt: palnik, łapa do probówek, probówka, korek ze szklaną rurką.
Odczynniki: etanol, kwas borowy (H3BO3), stęż. H2SO4.
Wykonanie: Do probówki wlej 3 ml etanolu, dodaj 3g H3BO3 i 2 ml stęż. H2SO4. Probówkę zatkaj korkiem, w którym osadzona jest zwężona na końcu rurka szkala. Ogrzej probówkę do łagodnego wrzenia mieszaniny i zapal po chwili uchodzące pary.
Obserwacje: Po ogrzaniu probówki wydobędzie się palny gaz który barwi płomień na zielono.
Wnioski: Kwas borowy reaguje z alkoholem etylowym tworząc lotny boran trietylu
H3BO3 + 3 C2H5OH --> B(C2H5O)3 + 3 H2O
Pary boranu trietylu palą się intensywnie zielonym płomieniem.
Bezpieczeństwo:P Nalęzy uważać z H2SO4. Trzeba również uważać żeby za mocno nie ogrzać. Należy też uważać ponieważ pary łatwo i intensywnie się palą.
6. Reakcja etanolu z CoCl2*6H2O.
Sprzęt: probówka, łyżeczka, tryskawka z wodą destylowaną.
Odczynniki: CoCl2*6H2O, etanol, H2O.
Wykonanie: Do probówki wsyp kilka kryształków CoCl2*6H2O i wlej 2 ml etanolu. Wymieszaj aż do rozpuszczenia. Następnie dodaj taką samą ilość wody destylowanej, aby nastąpiła wyraźna zmiana barwy.
Obserwacje: Po dodaniu wody destylowanej barwa zmieni się z niebieskiej na czerwoną/pomarańczową.
Wniski: Etanol pełni w tym doświadczeniu rolę czynnika "odciągającego" wodę z uwodnionego chlorku kobaltu. Uwodniony chlorek kolbaltu ma barwę różową i wzór CoCl2*6 H2O natomiast bezwodny chlorek kobaltu ma barwę niebieską i wzór CoCl2. Uwodnione sole zwane są też hydratami.
Bezpieczestwo: Chlorek kobaltu jest toksyczny.
7. "Superlepka ciecz"
Sprzęt: krystalizator, 2 cylindry miarowe, bagietka.
Odczynniki: 4%-owy roztwór boraksu (Na2B4O7*10H2O), 4%-owy roztwór alkoholu poliwinylowego (PVA)
Wykonanie: W cylindrach odmierz takie ilości roztworów boraksy i alkoholu poliwinylowego, aby ich stosunek objętościowy był jak 1 : 5. Zawartości obydwu cylindrów przelej do krystalizatora i wymieszaj.
Obserwacje: Podczas mieszania cieczy, ta zaczęła gęstnieć aż do momętu otrzymania żelu. Następnie można wziąć do ręki powstału żel i ulepić kulkę która będzie się lekko odbijać
Wnioski: Występujące w roztworze boraksy jony B(OH)4- łączą długie łańcuchy alkoholu w przestrzenną sieć, tworząc w ten sposób ęstą substancję o konsystencji żelu[/code]
