Teoria rozpuszczalnikowa

Jest to teoria o raczej ogólnym znaczeniu. Została opracowana przez Franklina (1905). Teoria ta zakłada, że w wodzie oraz w innych bezwodnych rozpuszczalnikach, jak ciekły amoniak, dwutlenek siarki, fosgen itp., ma miejsce proces autojonizacji prowadzący do utworzenia się kationów i anionów:
2NH3 = NH4+ + NH2-
Wszystkie substancje, które zwiększają stężenie charakterystycznego dla danego rozpuszczalnika kationu (H3O+ w wodzie, NH+4 w skroplonym amoniaku, SO2+ w ciekłym dwutlenku siarki), są kwasami, natomiast substancje zwiększają stężenie anionu (OH-, NH-2, SO2-3 itp.) są według teorii rozpuszczalnikowej zasadami.
Teoria ta jest rozszerzeniem protonowej teorii Lowry’ego – Bronsteda na rozpuszczalniki nie zawierające protonu.

Teoria rozpuszczalnikowa kwasów i zasad. Nawet niewielka dysocjacja rozpuszczalnika może wpłynąć na zachowanie się rozpuszczonych w nim substancji. Według teorii rozpuszczalnikowej kwasem jest substancja, która po rozpuszczeniu wytwarza kation charakterystyczny dla rozpuszczalnika. Czyli w wodzie gdzie kationem charakterystycznym jest H3O+ wszystkie substancje wytwarzające w roztworze wodnym ten kation są kwasami. Zasady to substancje wytwarzające charakterystyczny dla danego rozpuszczalnika anion.

Rozpuszczalnikowa teoria kwasów i zasad Franklina (1905 r.)

Wszystkie substancje, które zwiększają stężenie charakterystycznego dla danego rozpuszczalnika kationu (H3O+w wodzie, NH4+w skroplonym amoniaku, SO2+w ciekłym dwutlenku siarki), są kwasami, natomiast substancje zwiększające stężenie anionu (OH-, NH2-, SO32-itp. ) są według teorii rozpuszczalnikowej zasadami.