Interesuje mnie pewien problem.

Zajmuję się produkcją detali z termoplastów, często pokrywane są one powłoką metaliczną w procesie metalizacji próżniowej. Napylanym metalem jest glin, zabezpieczany następnie lakierem bezbarwnym (tworzy to znany wszystkim efekt chromu). Chciałbym uzyskać podobny efekt, lecz dodatkowo z wielobarwną iryzacją na powierzchni. Wiem, że zjawisko takie powodowane jest przez dużą różnicę we współczynniku załamania zewnętrznej powłoki.

Natknąłem się również na popularne zdjęcia skrystalizowanego bizmutu, takie jak te. Metaliczny bizmut pokryty jest na nich warstewką tlenku, która powoduje mienienie się na różne kolory.

Teraz pytanie do Was: czy napylony próżniowo bizmut (z tego co wiem, nie jest to proces wysokotemperaturowy jak topienie i krystalizacja tego metalu) pokryje się warstwą pożądanego przeze mnie tlenku odpowiedzialnego za iryzację? W jakiej minimalnej temperaturze do tego może dojść? Czy jeśli bizmut pokryje się warstwą tlenku, który nie powoduje iryzacji, to czy już wszystko pozamiatane i nawet zwiększenie temperatury nie spowoduje oczekiwanych zmian?

Zdaję sobie oczywiście sprawę (bo może, z tego, co napisałem nie do końca to wynika), że procesy próżniowe odbywają się bez dostępu tlenu, chodzi mi o te, które zajdą po wyciągnięciu detalu z komory:)

Taki efekt uzyskuje się przez anodowanie srebra do siarczków:
https://www.youtube.com/watch?v=VrA7Jyw1uOs

Co do bizmutu to podejrzewam, że podobny efekt można by uzyskać stosując r-ry nadsiarczanów, może też i wielosiarczków.
Pamiętaj też, że pokrywając Al warstwą Ag lub Bi tworzysz silne ogniwo elektrochemiczne i uszkodzenie powłoki Ag/Bi może skutkować bardzo szybkim utlenieniem podkładu Al. Poza tym Al jest wrażliwy na działanie kwasów i silnych zasad.
Lepszy byłby sam Bi ew. Ag (Ag redukowane na tworzywie w postaci lustra stosuje się jako podkład do chromowania tworzyw ABS).

Widzisz, o tym ogniwie nawet nie pomyślałem. A to cenna uwaga.

Rozumiem, że związki, o których wspominasz stosuje się podobnie jak na załączonym filmiku?

Przyznam się, że z początku naiwnie sądziłem, że tlenki pokrywają bizmut na powietrzu w temperaturze pokojowej, podobnie jak Al. Z tego, co widziałem na filmach, tworzą się one spontanicznie podczas stygnięcia kryształów po krystalizacji z fazy ciekłej. Jeśli jest to temperatura niższa, lub nieznacznie wyższa od temperatury płynięcia tworzywa sztucznego (i w moim przypadku ABS, więc 200 stopni), mógłbym powierzchniowo rozgrzać powłokę palnikiem. tylko czy gra jest warta świeczki, gdy w grę wchodzi alternatywa w postaci lakierowania powłoki Al lakierem iryzacyjnym?

To działa tak, jak wygląda. Wcześniej trzeba posrebrzyć ABS a po kąpaniu polakierować. Co do bizmutu powinno być podobnie tylko że na innej kąpieli, żeby tworzyły się tlenki a nie siarczki. Palnik odpada - uszkodzisz tworzywo. Kwestia gry w srebrzenie/bizmutowanie albo lakierowanie zależy od tego ile jest warta taka świeczka Dla porównania możesz jeszcze wygooglować grafiki pod "rainbow niobium". Takich rzeczy nie zapewni chyba żaden lakier.

Chyba najbardziej podoba mi się anodowany tytan. Przewagą lakieru jest silniejsza iryzacja i fakt, że taki proces nie wymagałby żadnych dodatkowych nakładów.
Gdybym wszystko robił sam na miejscu, zdecydowałbym się na anodyzację, jednak metalizację wykonuje zewnętrzna firma, która raczej nie podejmie się anodyzacji, a szkoda mi wysyłać produkt do kolejnej. Za to tak czy tak produkt muszą polakierować, więc nie ma dla nich znaczenia jakim lakierem.

Pozdrawiam:)