Jak wiadomo estryfikacja alkoholu etylowego kwasem azotowym + siarkowym jest procesem wysoce niebezpiecznym. Niedość, że spirytus bardzo lubi się utlenić to jeszcze reakcja jest bardzo chętnie odwracalna. W czasie tej hydrolizy cząsteczka etanolu znowu lubi ulegać rozkładowi.
Dużo problemów. Czy są jakieś dodatki, które można sypnąć do mieszaniny nitrującej przed dodawaniem etanolu ażeby zlikwidować te problemy?
Ponoć niektórzy dodwali NH4NO3 lub mocznik do mieszaniny nitr. jakie są wyniki tych eksperymentów?
Ja zdołałem otrzymać tak niewielką ilość C2H5ONO2, że zdołałem ocenić jedynie jego zapalnosc oraz wpływ na organizm w przypadku wdychania.
Pozdr.

Witam!
Można by się pokusić o wyparcie kwasu octowego z octanu etylu. Co mam na myśli? Działać na octan etylu kwasem azotowym, który jak wiemy jest kwasem mocniejszym niż octowy.
A więc tak!

odczynniki:
*octan etylu (otrzymamy przez działanie lodowatym kwasem octowym na etanol w środowisku kwaśnym, octan trzeba oddestylować żeby pozbyć się zanieczyszczeń)
*kwas azotowy 65%
*wodorotlenek wapnia

sprzęt:
*zlewka około 1l
*Aparatura do destylacji

Do zlewki wlewamy octan etylu. Następnie wlewamy około 25ml stężonego kwasu azotowego i utrzymujemy temperaturę około 60*C. Azotowiec powinien wyprzeć kwas octowy. Zawartość zostawiamy na parę dni. Ciecz destylowana jest roztworem azotanu etylu, ale wciąż nieczystym dlatego roztwór azotanu etylu zlewamy do roztworu wodorotlenku wapnia (w ten sposób oczyścimy z resztek kwasu octowego). Mieszaninę destylujemy i chłodzimy do temperatury pokojowej. W ten sposób otrzymaliśmy uwodniony azotan etylu.



Pozdrawiam!
chemik grus

pytanie tylko ile estru zdąży zhydrolizować, ile się utleni... Chyba jednak całkiem sporo. A gdyby użyć bezwodnika azotowo-octowego i na absolutny etanol podziałać?

Oddestylować azotan etylu od produktów reakcji? Takich eksperymentów to bym nie robił. Już ze dwa razy widziałem jak się zagotowało i wyrzuciło kwasy z naczynia, byłoby naprawde kiepsko gdyby jeszcze wtedy była podłączona do kolby aparatura do destylacji...
I może jeszcze ciekawostka: jeżeli do reakcji użyjesz dymiącego d=1.51 HNO3 to wygląda, że jakby mniej się utlenia niż jak do reakcji użyjesz zwykłego kwasu d=1.41. A to jest bardzo dziwne, bo dymiący HNO3 uzyskany domowym sposobem zawiera sporo NO2 (jest żółty), więc powinien bardziej utleniać niż kwas sklepowy d=1.41 (przeźroczysty) niezawierający tlenków azotu.
Pozdr.

zgoda zgoda!
Do dobra można przesączyć

ja bym najpierw wypłukał wodą w rozdzielaczu, potem r-rem NaHCO3, potem znowu wodą, wysuszył CaCl2 i przedestylował



to brzmi jakbyś nie używał zarodników wrzenia albo wpadła skądś go gorącej cieczy kropla wody...

Jak to ma sens skoro Jesus mógł by kupić ten octan etylu? Nie jest przecież taki drogi...

Cena na chemik.aip.pl

ale nie mówimy o preparatyce AcOEt tylko o EtNO3 z niego właśnie, a nikt przy zdrowych zmysłach nie będzie syntezował octanu etylu, żeby go przerabiać dalej, skoro to jeden z najtańszych rozpuszczalników. I najczystszych. Obstaję więc przy tym co napisałem i nadal przy bezwodniku azotowo-octowym:

EtOH+AcONO2===>EtONO2+AcOH

Nie o to mi chodziło. Wlej sobie nagle alkoholu do mieszaniny nitrującej, a będziesz wiedział o czym mówiłem... Dlaczego w trakcie dodania HNO3 do octanu etylu miało by być inaczej, zwłaszcza jeżeli to później zamierzamy podgrzewać i destylować.
W każdym razie jak będe miał wolne to pofatyguje się po octan etylu i spróbuje w niskiej temp. Może jak powolutku i ostrożnie dodamy HNO3 do CH3COOC2H5 w niskiej temp. to się rozwarstwią dwie fazy: azotan etylu - kwas octowy.
Najprościej to byłoby dodawać bardzo powoli alkohol do mieszaniny nitr. stale mieszając w niskiej temp., tyle że w tedy lubi się utleniać. Ciekawe jakie działanie ma dodatek NH4NO3 lub mocznika do mieszaniny nitr.
Pozdr.

ja jednak polecam starąświecką ale pewną technikę wkraplania

Nie byłbym sobą, gdybym nie napomknął że azotan etylu to MWk

I to całkiem mocnym mwk. Myrolowi nie dorówna, ale...
Urbański mówi że vdet 6-7km/s i jest mocniejszy w próbie trauzula o 20% od kw. pikrynowego. Przy okazji jest bardzo lotny ( temp. wrzenia 87*C ) czyli tylko elektryka wchodzi w grę przy detonowaniu

Dodano:

50 ml stężonego kwasu azotowego (d = 1,4) i 30 g azotanu mocznika ogrzewamy do wrzenia. Po oziębieniu wlewamy połowę roztworu do połączonej z chłodnicą wodną retorty z tubusem, w której znajduje się 30 g azotanu mocznika i 150 ml alkoholu. Retortę ogrzewamy ostrożnie na łaźni piaskowej. Z chwilą gdy 1/3 część zawartości retorty oddestylowała, mieszamy drugą połowę kwasu azotowego, wygotowanego z azotanem mocznika ze 100 ml alkoholu i wkraplamy powoli powyższą mieszaninę do retorty z wkraplacza osadzonego w tubusie retorty. Całą operację przeprowadzamy szybko, gdyż mieszanina alkoholu i kwasu azotowego nie może być odstawiona na dłuższy czas. Po wkropleniu całej ilości mieszaniny i oddestylowaniu płynu z retorty do 50 - 100 ml, przerywamy ten proces, po czym celem uwolnienia przedestylowanego azotanu etylowego od alkoholu, wytrząsamy go w rozdzielaczu dwukrotnie z wodą, raz z rozcieńczonym roztworem sody i na koniec znowu z wodą (azotan etylowy jest cięższy od wody), następnie suszymy go nad chlorkiem wapnia i oczyszczamy w drodze destylacji na łaźni wodnej. Punkt wrzenia 86°C. Okulary ochronne!

Dzięki, zbyt bezpiecznie to też nie wygląda. Chyba jednak nie ma bezpiecznej metody otrzymania tego związku.
Prócz tego ktoś wcześniej napisał, że kwas azotowy - jako mocniejszy - wyprze kwas octowy z octanu etylu. To tak jakby pomylił estry z solami. Podobieństwo jest tylko pozorne.
Octan etylu może też nie mieszać się z kwasem azotowym, w każdym razie z wodą nie miesza się.
Pozdr.

racja, ale jakaś równowaga zawsze się ustali:

RCOOR'+HNO3<===>R'NO3+RCOOH

tyle że kwas azotowy to paskudnik bo utleniacz, zwróćmy uwagę ile w tym przepisie używa się azotanu mocznika, żeby pozbyć się jeszcze paskudniejszych NOx...

No tak, ale chyba lotność obydwu związków (octanu i azotanu) jest prawie jednakowa, więc oba estry opuszczałyby środowisko reakcji prawie równoczesnie i równowaga nie przesunie się w żadną ze stron. Tak, że raczej nie tędy droga.

I paskudnik i złośliwiec bo uwielbia utleniać etanol, a nie utleni lecz zestryfikuje celuloze. Niektórzy mówią, że to grupa -CH3 połączona z węglem hydroksylowym w etanolu tak daje w kość z tym utlenianiem, więc to samo zjawisko jeszcze bardziej dotyczy izopropanolu, który ma aż dwie grupy -CH3 połączone z atomem hydroksylowym węgla. Tyle, że jak wiele takich grup ma celuloza...
Acha ktoś wspomniał, że octan etylu to tani rozpuszczalnik. Mam pytanie czy bywa on też osiągalny w sklepach z farbami, Castoramie, OBI itp. tak jak np. 5-litrowe opakowanie acetonu czy denaturatu? Bo chętnie bym kupił taki 5 litrowy kanister octanu etylu, gdyż będzie mi potrzebny też do innych celów.
Pozdr.

Jeszcze jest na allegro gość wystawia karnistry po 5dm3 za 25 zł.

Nie wiem z których Rzeszotar kolega, hmm, Jesus pochodzi, ale o kanister taki warto zapytać w oddziale chemii-katowice czy innym przedsiębiorstwie tego typu, do którego kolega ma najbliżej

A mógł byś podać link bo ja jakoś karnistra octanu etylu nie znalazłem .

wpisz po wejściu na allegro w wyszukiwarce octan etylu i samo się wyświetli, a gdyby coś było nie tak to szukaj w Fotografia -wyposażenie ciemni -papier i chemikalia.
Bardzo dużo odczynników tam można znaleźć - osobiście kupiłem w ten sposób 5kg tiosiarczanu za 20 zł i 1kg KBr też coś koło tego.
www.allegro.pl/search.php?string=octan+etylu

Wygląda na to, że utlenianie zatrzymuje się na stadium kwasu octowego. Mieszanina, w której alkohol się utlenił pachnie właśnie kwasem octowym.
Utlenianie jest wyraźnie silniejsze, jeżeli do sporządzenia mieszaniny nitrującej użyjesz zwykłego, sklepowego 65% HNO3, natomiast słabiej się utlenia, jeżeli przygotujesz mieszanine z "dymiącego" d=1.52 HNO3. Jak wyjaśnić ten paradoks, przecież dymiący HNO3 (jest żółty) zawiera tlenki azotu, a 65% niezawiera ich w ogóle?
Wydaje mi się, że mieszanina nitrująca z bezwodnego kwasu przede wszystkim estryfikuje (nie ma wody), zaś mieszanina z 65% kwasu ma już wode więc estryfikacja zachodzi znacznie trudniej oraz wolniej niż w przypadku 99%HNO3 i reakcje utleniania są bardziej prawdopodobne bo jest więcej czasu na ich wystąpienie, utlenianie musi więc konkurować z estryfikacją. Czy tak to wygląda? Jak myślicie?

A jakie ma to znaczenie? Przecież temat dotyczy jak zahamować uboczną reakcje utleniania, tak żeby nie przeszkadzała głównej reakcji estryfikacjii.
Czy azotan amonu ma też takie samo działanie jak azotan mocznika - wiązać tlenki azotu?
Pozdr.

no masz rację, bo estryfikację prowadzi się tak, by zdążyła zajść zanim zdąży się alkohol utlenić

Dodatkowo estryfikacja jest katalizowana (co prawda w obie strony) przez H₃O⁺, a w bardziej rozcieńczonym roztworze jest ich dużo wiecej.

reakcja może być katalizowana przez HNO3 również, bo HNO3 protonuje słaby kwas octowy

I pomyśleć, że dopiero samemu po wielu nieudanych próbach musisz dojść jak przebiega reakcja syntezy azotanu etylu (czy też innego alkoholu I i II-go rzędowego) i jakie zachodzą wówczas reakcje uboczne. Jest tyle książek do chemii i jakoś nikt nie potrafi opisać takiego prostego przykładu, zamiast tego jest mnóstwo takich reakcji np:
ROH + HNO3 ---H2SO4----> RONO2 + H2O
Nikt z autorów owych publikacji nie raczy zaznaczć, że jak zmieszasz te trzy odczynniki to nawet nie zdążysz usłyszeć dobrze odgłosu "chszszszsz...", a będziesz miał kwasy na suficie i ubraniu.
Wygląda więc na to, że autorzy wielu książek nic nie umią, nic nie próbują, a jedynie przepisują stare opracowania, podpisują je swoim nazwiskiem i wydają pod nową datą.
Pozdr.

w podręcznikach można też przeczytać, że kwas siarkowy reaguje z metalami:

2K+H2SO4===>K2SO4+H2

co nie oznacza, że autorzy nie wiedzą jakie efekty towarzyszą tej reakcji. Takimi rzeczami zachowują się syntetycy, a nie autorzy podręczników.

Ale wracając do tematu to nawet we wtorek na wykładzie z technologi profesor powiedział, że nitrowanie alkanów prowadzi się w temp. ponad 400 stopni, wg mechanizmu rodnikowego